Bilişsel önyargılarımıza kaymak çok kolaydır, bu yüzden onların farkında olmak çok önemlidir, böylece onlara meydan okuyabilir ve üstesinden gelebiliriz. Bugün sizlere 8 bilişsel önyargıdan bahsedeceğim.
Bunlardan ilki “SİSTEM GEREKÇESİ” Hatalardan kaçınmak için geri dönüşü olmayan kararlardan kaçınırız. Eğer seçim yapmak zorunda kalırsak en az riskli olarak algılanan seçeneği seçeriz.
Bir diğeri ise “BATIK MALİYET”. Zaten üzerinde çok fazla zaman ve enerji harcadığımız şeyleri tamamlamak için daha fazla zaman ve enerji harcamak. Bu, vazgeçmek için çok fazla sebep olmasına rağmen bir projeyi tamamlamaya yardımcı olur.
“AŞIRI GÜVEN” basitçe Etki yaratma ve önemli olma yeteneğimize güvenmektir. Yöneticiler arasında aşırı özgüven konusu hala tartışma konusu olsa da eleştirel düşünme becerilerimize ve harekete geçme yeteneğimize bir dereceye kadar güvenmezsek hiçbir zaman harekete geçemeyebiliriz.
“DOĞRULAMA” kendi inandığımız şeyleri doğrulayan ayrıntılar araştırdığımız bir durumdur. Kendi hipotezimizi doğrulayan bilgileri kolayca kabul eder ve kendi inançlarımızla çelişen ayrıntıları görmezden gelme eğiliminde oluruz.
“OCCAM’IN USTURASI” “en basit çözümün doğru çözüm olma eğiliminde olduğunu” ileri sürer. Basitlik aslında bizim tercihimizdir. Önemli ve karmaşık olan sonuçta zaman ve enerjiyi daha iyi kullanacak olsa bile önemli ve karmaşık olanı yapmaktansa hızlı ve basit olanı yapmayı tercih ederiz.
“ÖNEMLİLİK” Hafızada zaten hazır olan, sık sık tekrarlanan veya en acil olan şeylere dikkat ederiz. Yakın zamanda öğrenilmiş/duyulmuş olan sözcüklere, imgelere ve kalıplara daha fazla itibar etme eğilimindeyizdir.
“TUHAFLIK” Beynimiz alışılmadık, tuhaf, komik ya da şaşırtıcı şeylerin önemini artırma eğilimindedir. Alternatif olarak, sıradan veya beklenen olduğunu düşündüğümüz bilgileri atlama eğilimindeyizdir.
“KONFABÜLASYON” Nadiren hikâyenin tamamına hâkim olsak da bu bilgileri başkalarına aktarırken bilmediğimiz kısımları beynimizin doldurmasına izin veririz.
Sizce bunlardan hangileri daha yaygın ve daha tehlikeli?
