Baharat çekmecenizi alfabetik olarak sıralamak gibi önemli bir görevi ertelediyseniz, kendinizi tembel olarak tanımlamanın adil olmayacağını bilirsiniz. Dahası bunun yerine arkadaşlarınızla zaman geçirmeyi ya da Netflix’te bir dizi izlemeyi tercih etmiş olabilirsiniz. İyi haber bunun adı “tembellik” ya da “kötü zaman yönetimi” değil! Ertelemek.
Ertelemek, yalnızca söz konusu görevden kaçmak değil. Çoğunlukla Bu görevi yaparken hissedilecek olumsuz duygulardan (Netflix izlemek yerine baharatlığı mı diziyorum?) kaçabiliyor olmak haz verir. Ve neticede bir erteleme bağımlılığına sahip olursunuz.
Bu sorumluluktan “sadece” uzaklaşmak haz verse de, ertelemenin kötü bir fikir olduğunu bilen beynimiz içten içe bizi rahatsız etmeye başlar. Sheffield Üniversitesi’nde psikoloji profesörü olan Dr. Fuschia Sirois diyor ki; “İnsanlar, bir görevle ilgili olumsuz ruh hallerini yönetemedikleri için bu irrasyonel kronik erteleme döngüsüne giriyorlar”
Erteleme, benzersiz bir karakter kusuru veya zamanı yönetme yeteneğinize gizemli bir lanet değil, belirli görevlerin neden olduğu zorlu duygular ve olumsuz ruh halleriyle – can sıkıntısı, endişe, güvensizlik, hayal kırıklığı, kızgınlık, kendinden şüphe duyma ve ötesi ile başa çıkmanın bir yoludur. Bu erteleme neticesinde duyulan rahatlama ise bir çeşit ödüllendirilmedir. Ve temel davranışçılıktan biliyoruz ki, bir şey için ödüllendirildiğimizde onu tekrar yapmaya meyilliyiz. Kısır döngünün sebebi bu.
Peki ne yapmalıyız?
Yapmak istediğimiz şeyleri kendimiz için mümkün olduğunca kolaylaştırmamız bir seçenek. Ayrıca duygularımızla başa çıkmayı ve onları yönetebilmeyi de bilmeliyiz.
Judson Brewer yaptığı araştırmalarda, ertelediği işleri olumsuz duygularla baş edemediği için ertelediğini kendine itiraf eden ama bunu yaptığı için kendisini suçlamayan insanların bir sonraki seferde daha az erteleme eğilimi gösterdiğini saptadı.
Yapmaktan sorumlu olduğu işleri neden ertelediğinin farkında olanlar kendilerine daha anlayışlı davranarak erteleme huylarından vazgeçiyorlar. Yani kısacası hemen baharatlık çekmecenizi sıralamaya başlayın 😊
