İş mülakatında ücret beklentimizi söylemeli miyiz? En çok sorulan sorulardan biri. Açıkçası ben ücret beklentisi sorduğumda ve aday özellikle deneyimli ise cevap vermek istemediği durumda çok şaşırıyorum. Beklentin mi yok nedir? Hepimiz emeğimizi gelir elde etmek için harcıyoruz. Bu net. O durumda ücret beklentisi belirtmek konusunda adayın ne gibi bir kaygısı olabilir. Bana hiç samimi gelmiyor. İstisna şudur: Yeni mezun bir aday. Şirketin standardına uymak ama asgari limitleri de koruyarak işi kabul etmek durumundadır. O belirtmeyebilir. Ya da C-Suite bir pozisyondur ve henüz ilk görüşmedir. Belki kabul edilebilir. Ancak dünyada artık o kadar farklı yaklaşımlar var ki, özellikle Amerika’da görüşmenin en başında sorulan bir soru ve aslında vakit kaybını önlemek amacıyla da çok değerli buluyorum bu samimiyeti.
Ücret beklentisini belirtmek istemeyen aday neden belirtmez baktığımda mesela bu onun için önemli değildir. Ama bu durumda da şunu sorarım. Net bir rakam belirtmek istemediğinizi anlıyorum. Ancak, sizin için hangi faktörlerin önemli olduğunu bilmek iş teklifimizi daha uygun hale getirmemize yardımcı olabilir. Örneğin, piyasa koşullarını göz önünde bulundurarak bir maaş aralığı paylaşmak ister misiniz? Ya da önceki pozisyonunuzda nasıl bir ücret aralığında çalıştığınızı paylaşmanız, sizin için ideal bir teklif oluşturmamıza katkıda bulunabilir.
Neden bu kadar zorlarım çünkü İK çalışanı olarak en sevmediğim şey, teklifi revize etmek. Bazen de ne şirket dengesi ne piyasa koşulu parlak bir yeteneğin değerini iyi belirleyememiş olabilir. Böyle bir hata ile adayı kaçırabilirsiniz.
Ancak bana öyle geliyor ki aday, maaş beklentisini açıklamıyorsa pazarlık gücünü olumsuz etkileyebileceğini düşünüyordur. Strateji kurmuştur aklında. Bilgiyi işverenden almak istiyordur. Bu beni rahatsız eden bir yaklaşım. İşçinin, işverenle ücret üstünden pazarlık yapma hakkını kazanması için de önce kendi bir beklenti koymalı şeffafça ortaya. Yani şu da var, her İK çalışanına ay bazında kıdeme göre belirlemiş şeffaf ücret araştırma raporları ulaşıyor. Aday kendi piyasa karşılığını bilmiyorsa buna diyeceğim yok ama kurumsal bir firmada adayın beklentisi düşük kalsa da şirket onu iç dengesine eşitler. Beklenti yüksek kalırsa da güçlü bir şirket kendi teklifini yapar yani “ay beklentinin altında kaldım” diye geri durmaz.
Yani uygun olmayan bir maaş beklentisi belirtmenin işverenin kararını olumsuz etkileyebileceği endişesiyle çekimser davranıyorsanız öyle bir şey çok mümkün değil.
Geçen bir mülakatta aday, ücret beklentisini paylaşmak istemedi. Bunu gerçekten anlamak istedim sonra da açıklamaları beni tatmin etti. Maaş dışında konular önceliğim dedi. Maaş ikinci planda ve ne geliştireceğim, ne öğreneceğim, ne katacağım gibi devam etti. Gel de teklif yapma. Böyle adaylar çok az gerçekten.
Kısacası, adayların maaş beklentilerini belirtmekten kaçınmalarının arkasında stratejik bir yaklaşım olabileceği gibi, bilgi eksikliği veya psikolojik nedenler yatıyor olabilir. Ancak bu yaklaşım yani adayın ücret beklentisini belirtmekteki fazla temkini olumsuz sonuçlar doğurabilir. İnsan kaynakları profesyonelleri olarak adayı anlamak, rahatlatmak için çaba harcanmalı ancak bir noktadan sonra hala aday bu konuda açılmıyor ve doğrudan ücret teklifini işverenden duymayı talep ediyorsa bu ısrar ve aşırı gizem çok sevimli bir sonuç yaratmayabilir.
Gülsünay
